Bez hamulców jazda samochodem byłaby niezwykle ryzykowna i większość z sytuacji nagłych na drodze kończyłaby się wypadkiem lub kolizją. Hamulce wpływają w bezpośredni sposób na bezpieczeństwo podróżowania autem. Odpowiadają za zatrzymanie pojazdu w miejscu pożądanym przez kierowcę. Mianem układu hamulcowego określa się jeden z podstawowych układów, jakie montowane są w pojazdach mechanicznych.
Budowa układu hamulcowego
W układzie hamulcowym wyróżnia się dwa podstawowe elementy – jeden obejmujący przednie lewe koło i tylne prawe oraz drugi obwód obejmujący koło przednie prawe i tylne lewe. Jeśli jeden ulegnie awarii, drugi zadziała i skutecznie zatrzyma pojazd.
Wśród podstawowych elementów układu hamulcowego pojazdu wyróżnia się:
- pedał hamulca,
- pompę hamulcową,
- zbiornik z płynem hamulcowym,
- przewody hamulcowe – ciśnieniowe i elastyczne,
- zacisk hamulcowy,
- klocki hamulcowe,
- tarcze hamulcowe.
Wyróżnić można dwa układy hamulcowe w pojazdach samochodowych: podstawowy, roboczy, nazywany również pedałowym, jak i dodatkowy hamulec awaryjny, nazywany hamulcem ręcznym.
Źródło: wikimedia.org
Działanie układu hamulcowego
Układ hamulcowy ma za zadanie zatrzymać samochód. Click To Tweet Kierowca po naciśnięciu poprawnie działającego hamulca nożnego (pedału hamulca) od razu odczuwa, że pojazd traci szybkość. Dzieje się to za sprawą tłoczenia przez pompę hamulcową płynu hamulcowego pod ciśnieniem, w wyniku czego tłok w zacisku hamulcowym dociska klocki do tarczy hamulcowej, która obraca się wraz z kołem.
Rodzaje układu hamulcowego
W samochodach instalowane są różne rodzaje układy hamulcowe, wśród których należy wymienić:
– pneumatyczny układ hamulcowy,
– hydrauliczny układ hamulcowy,
– mechaniczny układ hamulcowy.
Najbardziej podstawowym i powszechnie stosowanym układem hamulcowym w samochodach osobowych jest układ hydrauliczny, wykorzystujący w swoim działaniu prasę hydrauliczną. Podczas wciskania pedału hamulca dochodzi do tłoczenia płynu hamulcowego do tłoczków, które znajdują się przy cylindrach hamulców kół. Powoduje to dociskanie klocków hamulcowych do tarcz, a pojazd automatycznie zaczyna hamować, aż do wytracenia prędkości i całkowitego zatrzymania. W procesie hamowania przy użyciu układu hydraulicznego ważną rolę odgrywa pompa hamulcowa, ponieważ reguluje dopływ płynu hamulcowego do tłoków.
Zaletą stosowania hamulca w układzie hydraulicznym jest to, że siła hamowania równo rozkłada się na prawe i lewe koło. Click To TweetWymienić można ponadto mechaniczny układ hamulcowy, który stosowany jest głównie w lekkich przyczepach. Siła hamowania wytwarzana jest na kole, gdy przyczepa naciska na uchwyt hamulca. Ma to miejsce wówczas, gdy samochód traci prędkość, stąd też inna nazwa mechanicznego układu hamulcowego – hamulec najazdowy.
Układ pneumatyczny hamowania wykorzystywany jest m.in. w ciężarówkach i przyczepach ciężkich. Click To Tweet W układzie utrzymywane jest wysokie ciśnienie dzięki sprężarce, a hamulec aktywuje się, kiedy ciśnienie maleje. Spadek następuje w momencie uruchomienia hamulca przez kierowcę. Zwalnia on zawór pneumatyczny zmniejszający ciśnienie w układzie, w wyniku czego uruchamiany jest hamulec kół. Zaletą takiego układu hamulcowego jest fakt, że nawet przy zerwaniu przewodów pneumatycznych hamulec zacznie działać i zatrzyma bezpiecznie pojazd.
Usterki występujące w układzie hamulcowym
Podczas eksploatacji auta może dojść do awarii wielu układów, w tym układu hamulcowego. Wśród najczęściej wymienianych usterek są:
- Zapowietrzenie hamulców – w wyniku czego samochód nie hamuje równomiernie, ponieważ w przewodach hamulcowych są pęcherzyki powietrza. Ściąga na jedną stronę, zwiększając ryzyko kolizji.
- Przetarcie klocków hamulcowych – okładzina cierna klocków hamulcowych wyciera się, a jeśli jej grubość jest mniejsza niż 5mm, nadają się one do wymiany. Kierowca słyszy to jako charakterystyczne piszczenie hamulców podczas hamowania.
- Zużycie tarcz hamulcowych – w toku użytkowania hamulców tarcze hamulcowe ścierają się w efekcie ich grubość się zmniejsza, a jeśli przekroczy pewną granicę, nie ma gwarancji, że hamulce będą działać właściwie.
- Zerwanie hamulców – w wyniku zerwania linki hamulca ręcznego przestaje on działać.
Dbanie o układ hamulcowy
Właściciel pojazdu stale powinien kontrolować stan układu hamulcowego, aby zawsze znajdował się on w należytym stanie. Od tego zależy bezpieczeństwo kierowcy i jego pasażerów, jak i wszystkich innych uczestników ruchu drogowego. Kontrola hamulców polega ze strony właściciela na poddawaniu ich stałemu monitorowaniu. Samodzielnie kierowca może sprawdzać poziom płynu w układzie hamulcowym i uzupełniać go, jak i kontrolować grubość okładziny ciernej klocków hamulcowych. Jeśli jej grubość będzie mniejsza niż 5 mm, będą nadawały się do wymiany.
Sprawnie działający układ hamulcowy to gwarancja naszego bezpieczeństwa oraz tego, że w kryzysowej sytuacji auto zatrzyma się dokładnie tam, gdzie chcemy.
Wasze ostatnie komentarze